Voor jezelf beginnen? Maar wat als je niet weet waarin precies? (Met checklist!)
Je wilt zelfstandig ondernemer worden, omdat je blij wordt van meer autonomie en vrijheid. Je wilt iets bijverdienen of je hebt een razend goed idee. Maar hoe en wanneer begin je voor jezelf? En wat als je nog niet weet wat of waarin je wilt ondernemen? Iedere ondernemer volgt een eigen weg. Na het lezen van dit artikel, ben je klaar voor de volgende stap in jouw ondernemerschap.
Wat is het juiste moment om voor jezelf te beginnen?
Veel ondernemers wachten op het perfecte moment om te starten. Die komt echter niet zomaar op je af, en bestaat misschien zelfs helemaal niet. Perfectie nastreven is niet realistisch, maar actie ondernemen om je doelen te bereiken wel. Daarom is een goede voorbereiding belangrijk; je idee vormt zich het best zodra je er al mee bezig bent. Natuurlijk ben je wel afhankelijk van:
- Je persoonlijke situatie
Als ondernemer heb je motivatie, energie en discipline nodig om door te zetten. Ook als het even tegenzit. Heb je daar momenteel ruimte en tijd voor in je leven? Of moet je eerst nog keuzes maken waardoor je tijd creëert? Komen er grote veranderingen aan zoals een verhuizing, gezin of studie? Bepaal dan welke invloed dit heeft op jou en hoe je dit wilt tackelen. - Je financiële situatie
Je hebt financiële zekerheid nodig om je vaste lasten te betalen als je inkomen tijdelijk lager is. Zeker in de eerste maanden is de kans klein dat je voldoende omzet gaat draaien, afhankelijk van je idee. Soms komen er zelfs veel kosten bij kijken, bijvoorbeeld als je een webshop gaat starten. Een daling in inkomsten kun je op verschillende manieren opvangen. Bijvoorbeeld door te starten als parttime ondernemer in combinatie met het werken in loondienst. Je kunt ook een lening aanvragen, of als je een partner hebt overleggen of die de vaste lasten tijdelijk kan dragen. Een financiële buffer is in ieder geval enorm belangrijk.
Kun je zzp en loondienst combineren?
Ja, dat kan. Zo behoud je financiële zekerheid terwijl je ontdekt of zelfstandig ondernemen bij je past en genoeg oplevert. Het combineren van ondernemen en loondienst, vraagt wel om duidelijke afspraken met je werkgever. Leg die afspraken schriftelijk vast.
Lees eerst je arbeidscontract goed door en check of er een concurrentiebeding of nevenwerkzaamhedenclausule instaat. Ga daarna het gesprek aan met je werkgever. Leg uit wat je plannen zijn en benadruk dat je loondienstwerkzaamheden er niet onder zullen lijden. Je werkgever kan zich zorgen maken over je uren of een belangenconflict. Blijf daarom regelmatig in gesprek, zo laat je zien dat je de balans bewaakt.
Wat als je niet weet waarin je wilt ondernemen?
Weet je wel al welke dienst of product je wilt aanbieden? Scroll dan vooral door naar de checklist. Wil je wel graag voor jezelf beginnen, maar weet je niet precies met wat of waarin? Gelukkig zijn er heel veel opties! Denk bijvoorbeeld aan dienstverlening zoals coaching, marketing, design of kunst, IT of administratie. Producten verkopen via een webshop, marktplaatsen of een fysieke winkel. Creatieve beroepen zoals schrijven, kunst, muziek of content creatie. Vakmanschap zoals een klusbedrijf, horeca, zorg of onderwijs. Digitale diensten zoals apps bouwen, online cursussen geven, socialmediamanagement.
Je bent niet de enige die rondloopt met de vraag: een eigen zaak beginnen, maar waarin? Kies iets dat bij jou past en waar vraag naar is. Er zijn verschillende manieren om tot een bedrijfsidee te komen:
- Kijk naar je talenten en ervaring. Wat kun je goed? Heb je bijvoorbeeld een eigen vak, ambacht dat je in loondienst al doet? Dan zou je dat kunnen voortzetten als zelfstandige.
- Volg je interesses en passies. Waar krijg je energie van? Welke onderwerpen blijven je boeien? Vraag het anderen als je het zelf lastig vindt.
- Signaleer een probleem om je heen. Welke frustraties kom je tegen, bij jezelf of bij anderen? Een goed bedrijfsidee lost een probleem op. Zoek naar een gat in de markt.
- Doe marktonderzoek. Waar is groeiende vraag naar? Trends zoals duurzaamheid, digitalisering en gezondheid? Doe online research bij bijvoorbeeld banken, zij publiceren trends en ontwikkelingen in de sectoren.
- Combineer en vernieuw. Kun je bestaande diensten of producten combineren en die slimmer, goedkoper of persoonlijker aanbieden?
- Brainstorm. Maak een lijst met 10 dingen die je leuk vindt en hoe je daar geld mee kunt verdienen. Praat met AI-tools, andere ondernemers of vrienden om nieuwe invalshoeken te bedenken.
Checklist: Wat moet je weten en regelen voordat je voor jezelf begint?
Wat moet je nou minimaal regelen als je start als zelfstandige? Stel de onderstaande vragen aan jezelf om te testen of je er klaar voor bent. Deze checklist geldt ook voor parttime ondernemers, die het bijvoorbeeld combineren met in loondienst werken.
- Is je bedrijfsidee winstgevend?
Reken uit of je onderneming winstgevend kan zijn en (als je dat wilt) of je kan leven van de inkomsten van je bedrijf. Ga uit van wat je overhoudt wanneer je de belastingen, vaste lasten en bedrijfskosten aftrekt van je verwachte omzet. Niet tevreden? Ga terug naar de tekentafel en bedenk een nieuw idee of bedenk hoe je je bestaande idee kan aanpassen zodat het wél genoeg winst oplevert. - Hoe kom je aan klanten?
Doe research of er vraag is naar jouw product of dienst. Zijn er genoeg toekomstige klanten die ervoor willen betalen? Is de vraag groeiend of dalend, is er interesse in een specifieke trend? Speel daar dan op in. Bedenk ook hoe je straks aan klanten komt. De eerste klanten komen vaak uit je eigen netwerk, maar daarna? Waar zijn jouw ideale klanten en hoe bereik je hen daar? Zijn er concurrenten en waarom gaan klanten voor jou kiezen? Je komt hierachter door marktonderzoek te doen of te experimenteren. Test je idee met een eenvoudige website of socialmediaprofiel. - Heb je een financiële buffer?
Zorg voor financiële zekerheid in het begin. Je maakt dan kosten en hebt nog weinig opbrengsten. Zorg voor een financiële buffer van drie tot zes maanden. Dat kan bijvoorbeeld zijn: een spaarrekening, inkomsten uit loondienst, een partner die de vaste lasten betaalt of een lening/financiering. - Wat is je bedrijfs- en domeinnaam?
Een goede bedrijfsnaam is duidelijk, makkelijk te onthouden en passend bij je product of dienst. Bedenk je bedrijfsnaam en check in het Handelsregister van de KVK of deze nog vrij is. Wacht nog even met inschrijven bij de KVK, maar bedenk eerst je domeinnaam, dat word je websiteadres. Hierna kun je je domeinnaam registeren. Let op! Het is belangrijk om dit te doen voordat je je inschrijft bij de KVK. Zodra je je bedrijf inschrijft in het Handelsregister is die openbaar. Iedereen kan die naam zien en snel de bijbehorende domeinnaam registreren. Vervolgens moet jij die domeinnaam misschien voor een hogere prijs terugkopen. - Welke verzekeringen heb je nodig?
Overweeg welke verzekeringen je wilt afsluiten. Bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor wanneer je mentaal of fysiek niet meer in staat bent om te werken. Verdiep je in welke risico’s je wil verzekeren en sluit een verzekering af wanneer je die wilt beperken. Let ook op de voorwaarden bij het afsluiten van de verzekering, wanneer betalen ze wel of niet uit? - Hoe zorg je voor je pensioen?
Als ondernemer bouw je niet automatisch pensioen op, dat moet je zelf regelen maar dat is niet verplicht. Een zogenaamd vrijwillige pensioenopbouw. In sommige branches is het verplicht om je aan te sluiten bij een pensioenfonds, check even of dat voor jouw branche geldt. - Hoe staat het met je zakelijke bankrekening en administratie?
Voor de Belastingdienst ben je als ondernemer verplicht om een administratie bij te houden. Denk hierbij aan een boekhouding, uren- en rittenadministratie. Dit kun je in een Excel document doen of in een boekhoudprogramma. Begin hier al mee voordat je start, de uren die je maakt in de voorbereiding tellen namelijk mee voor het urencriterium waarmee je belastingvoordeel kan halen. Een aparte zakelijke bankrekening is niet verplicht, maar vaak wel handig. - Wat zijn de wetten en regels?
Kijk welke wetten en regels gelden in jouw branche. Heb je diploma’s nodig? Zijn er vergunningen die je moet regelen? Bedenk alvast hoe je op de hoogte wilt blijven van aankomende en wijzigende wet- en regelgeving. Wetten en regels wijzigen twee keer per jaar: in januari en juli.
Bovenstaande kan je vastleggen in een ondernemingsplan of een business model canvas. Dat is niet verplicht maar er wordt soms wel naar gevraagd wanneer je een lening aanvraagt. Het kan ook prettig voor jezelf zijn om alles op die manier uit te denken en op te schrijven.
Word ik zzp’er, freelancer of zelfstandig ondernemer?
Je gaat voor jezelf werken. Word je dan eigenlijk een zzp’er, freelancer of zelfstandig ondernemer? En wat is het verschil? ‘Zzp’er’ of ‘freelancer’ zijn veelgebruikte termen, maar geen officiële juridische benamingen. In de wet heet je ‘ondernemer’, meestal met de rechtsvorm eenmanszaak. De termen betekenen allemaal net iets anders. Een zzp’er is een afkorting voor een zelfstandige zonder personeel, freelancer betekent dat je op freelance basis een opdracht aangaat en ‘zelfstandig ondernemer’ is eigenlijk dubbelop want als ondernemer ben je zelfstandig. In juridische of fiscale context is het dus het beste om te spreken van ‘ondernemer’.
Welke voorzieningen of hulp zijn er als je voor jezelf wilt beginnen?
Ga bij jezelf na welke hulp je wilt, zodat je gericht zoekt. Heb je een specifieke vraag? Wil je financiële hulp of een netwerk opbouwen van ondernemers? Er zijn voorzieningen en hulp voor startende ondernemers:
- Landelijke organisaties zoals KVK en de Belastingdienst zijn er niet alleen voor inschrijving en belasting betalen, ze organiseren ook events en geven voorlichting of advies. Heb je interesse in subsidies? Kijk dan eens bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
- Check bij jouw gemeente of regio welke initiatieven er zijn, dit verschilt per gemeente of regio. Sommige bieden subsidies, huisvesting of begeleiding. Kijk ook eens bij de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s).
- Brancheorganisaties of lokale ondernemersverenigingen verschillen onderling. Wat je kan verwachten is bijvoorbeeld een netwerk van ondernemers, hulp bij allerlei vragen en ondernemershobbels. Brancheverenigingen bieden hun leden vaak een template van algemene voorwaarden aan.
- Op sociale media delen ondernemerscoaches inspirerende content waar je van kan leren. Weet wel dat het hun verdienmodel is, om via deze weg hun trajecten of cursussen aan je te verkopen dus wees daar alert op.
- Je eigen netwerk! Onderschat je eigen netwerk niet. Praat met vrienden of kennissen over waar je tegenaan loopt, vaak weet iemand raad of verwijst je door naar een ander die je verder helpt.
Aan de slag
Wil je gelijk een eerste stap zetten in je ondernemerschap? Registreer alvast je domeinnaam, zodat niemand anders ermee vandoor gaat. Maak een eenvoudige website of social media-profiel, zo test je gelijk of er interesse is in jouw product of dienst. Je bedrijfsidee ontwikkelt zich wanneer je stappen zet en eraan werkt! Heel veel succes gewenst.
Heb je vragen of andere tips voor starters? Laat hieronder een reactie voor ons achter.
